DOI: https://doi.org/10.37222/2524-0331-2021-11(29)-11
Dziuban Roman
LUDVIK ZELINSKY AND HIS COOPERATION
WITH ILLUSTRATORS OF THE MAGAZINE
LWOWIANIN (1835–1842)
Abstract:
Relevance and purpose of intelligence. The constant growth of interest of both researchers and the general public in studying the formation of the so-called. local (local, narrow-regional) press, in our case – Galicia (Lviv), as well as the role of lithographers in this process, prompted us to study this initial stage of formation of the Galician press. Our task was to outline the circle of artists-collaborators of the first local lore Polish-language magazine Lwowianin in Galicia, through the prism of the biography of its publisher Ludwik Zelinsky to show the creative activity of lithographers involved in the publication of the magazine in 1835–1842.
Research methodology. The study mainly used biographical, descriptive and iconographic methods. Methods of historical source, comparative-statistical, as well as general historical methods were also used.
Conclusions. A review of the illustrative material of Lwowianin magazine in the context of the biography of the publisher Ludwik Zelinsky, biographical and creative, far from complete, information about the lithographers involved in his work, allows to outline the level of their creative activity in the publication. In the initial period – the period of formation of the magazine (the first half of 1835), the level of Lwowianin design was not high. This year, low-level artist E. Stoltz and amateur artist A. Tomashevsky were involved in the work of the magazine. What is especially characteristic of Stoltz, and not at all typical of other designers of the magazine, he created eight woodcuts (woodcuts). Philip Rebiger collaborated with the magazine even before he entered the Vienna Academy of Fine Arts (1837). It is the lithographs of A. Tomaszewski’s self-taught work, which he submitted to the journal during 1835–1837, that Lwowianin contains the most. Two lithographs for Lwowianin were made by professional artists T. Zhykhovych (1836) and A. Nigroni (1837). In 1839, L. Zelinsky invited the well-known professional artist and lithographer Josef Svoboda to collaborate with the magazine. for L. Zelinsky, and it is very likely that he, not P. Piller, became Auer’s first employer, inviting him to Lviv. Only A. Tomaszewski made more illustrations for the magazine, although in the end L. Zelinsky preferred K. Auer to design the last issues of the magazine.
In the appendix we publish one letter of A. Tomaszewski, one letter of J. Swoboda and eight letters of K. Auer.
Keywords: lithographer, lithography, carving, artist, Ludwik Zelinsky, magazine, Lwowianin, Edward Stoltz, Teofil Zhykhovych, Adolf Nigroni, Aloysius Tomaszewski, Philip Rebiger, Josef Svoboda, Carl Auer, Peter Piller, letters, Zolochiv.
Full text
References:
1. Arkhiv Husarevskykh. Korespondentsiia. Ch. 1. Lysty riznykh osib, v osnovnomu do Aleksiia, Adolfa i Heleny Husarevskykh. XVIII–XIX st., 388 p. [Gusarevsky Archive. Correspondence. Part 1. Letters from various persons, mainly to Alexei, Adolf and Helena Gusarevsky. XVIII–XIX centuries, 388 p.], LNNB Ukrainy im. V. Stefanyka, vid. rukopysiv, f. 5, spr. 5755. (in Pol, Germ., Fr.).
2. Beletskyi, P. (1981). Ukraynskaia portretnaia zhyvopys XVII–XVIII vv. [Ukrainian portrait painting of the 17th–18th centuries], Lenynhrad: Yskus stvo, 258 s. (in Rus.).
3. Vvedenskyi, O. (2012). Lviv i Halychyna u liohrafiiakh Karla Auera [Lviv and Galicia in the lithographs of Karl Auer], Lviv, 96 s. (in Ukr.).
4. Vyshnia, Zamky ta khramy Ukrainy [Vyshnia. Castles and temples of Ukraine]. Retrieved from https://castles.com.ua/visnia.html. (data zvernennia:
25.06.2020). (in Ukr.).
5. Donesennia, lysty, zvity ta inshi dokumenty taiemnoho dilovodstva Prezydiialnoho viddilu za 1832 rik, fol. 142–316 [Reports, letters, reports and other documents of the secret records of the Presidium Department for 1832, sh. 142–316], Tsentralnyi derzhavnyi istorychnyi arkhiv Ukrainy u Lvovi (dali – TsDIAU, m. Lvіv), f. 146, op. 6, spr. 484, fasts. 38. (in Pol, Germ.).
6. Zelinskyi, L. Lystuvannia 1836–1837 rr. riznykh adresativ [Correspondence of 1836–1837 of various addressees]. Avtohrafy. Mova pol., nim., 179 ll., 363 fol., LNNB Ukrainy im. V. Stefanyka, vid. rukopysiv, f. 52 (Liudvik Zelinskyi), op. 1, spr. 2. (in Pol., Germ., Fr.).
7. Zelinskyi, L. Lystuvannia 1836–1837 rr. Perevazhno lysty do L. Zelinskoho yak red.-vydavtsia chasopysu «Lwowianin», holovno u henealohichnykh i heraldychnykh spravakh [Correspondence of 1836–1837. Mostly letters to L. Zelinsky as the editor-publisher of the magazine «Lwo wia nin», mainly in genealogical and heraldic matters.]. 189+53 ll., 430 fol., LNNB Ukrainy im. V. Stefanyka, vid. rukopysiv, f. 52 (Liudvik Zelinskyi), spr. 2a. (in Pol, Germ., Fr.).
8. Korol, S. (2006). Tradytsiia veduty u lvivskykh topohrafichnykh kraievydakh pershoi polovyny XIX ct. [The tradition of veduta in Lviv topographic landscapes of the first half of the XIX century.], Visnyk kharkivskoi derzhavnoi akademii dyzainu i mystetstva, Kharkiv, no. 6, s. 96–106. (in Ukr.).
9. Kupchynska, L. (2017). Studenty Videnskoi akademii obrazotvorchykh mystetstv – urodzhentsi Lvova 1775–1895 rokiv [Students of the Vienna Academy of Fine Arts – natives of Lviv 1775–1895], Visnyk Lvivskoi natsionalnoi akademii mystetstv, Lviv, vyp. 32, s. 58–71. (in Ukr.).
10. Kupchynska, L. (2018). Khudozhnyky videnskoi mystetskoi shkoly u teatralnomu zhytti Lvova kintsia XVIII – pershoi polovyny XIX stolit [Artists of the Viennese Art School in the theatrical life of Lviv at the end of the XVIII – first half of the XIX centuries], Narodoznavchi zoshyty, Lviv, no. 5(143), s. 1255–1267. (in Ukr.).
11. Kupchynska, L. (2018). Yurii Glogovskyi i lvivska ratusha [Yuriy Glogovsky and Lviv City Hall.], Zapysky Lvivskoi natsionalnoi naukovoi biblioteky Ukrainy imeni V. Stefanyka: zbirnyk naukovykh prats, Lviv, vyp. 10(26), s. 478–497. (in Ukr.).
12. Matkovskyi, I. (2019). D-r Kazymyr hraf Sheptytskyi – otets Klymentii: polskyi arystokrat, ukrainskyi iieromonakh, Ekzarkh Rosii ta Sybiru, Arkhy mandryt Studytiv, Pravednyk narodiv svitu, blazhennyi Katolytskoi Tserkvy (1869–1951): biohrafiia [Dr. Casimir Count Sheptytsky – Father Clement: Polish aristocrat, Ukrainian hieromonk, Exarch of Russia and Siberia, Archimandrite of the Studites, Righteous Among the Nations, Blessed of the Catholic Church (1869–1951): biography], Lviv, 664 s., il. (in Ukr.).
13. Metrychna knyha s. Peniaky (pov. Zolochiv) [Metric book of Penyaki village (Zolochiv district)], 1816–1823 rr., fol. 11 zv., 20 zv., 34, 35, 42 zv., TsDIAU, m. Lvіv, f. 618, op. 2, spr. 402. (in Lat.).
14. Popov, N. (1879). Pysma k M. P. Pohodynu yz slavianskykh zemel (1835– 1861) [Letters to M.P. Pogodin from the Slavic lands (1835–1861)], Moskva, vyp. 1: Pysma O. M. Bodianskaho s predysloviem y prymychanyiamy Nyla Popova, XVIII, 752 s. (in Rus.).
15. Semeniuk, S. (2019). Istoriia ukrainskoho narodu [History of the Ukrainian people], Lviv, 608 s. (in Ukr.).
16. Studynskyi, K. (1916). Lvivska dukhovna semynaryia v chasakh Markiiana Shashkevycha (1829–1943) [Lviv Theological Seminary in the Time of Markiyan Shashkevych (1829–1943)], Lviv, s. SSLX, 416. (in Ukr.).
17. (1971). Auer Karol, Słownik artystó w polskich i obcych w Polsce działają cych: malarze, rzeź biarze, graficy, Wrocław; Warszawa; Kraków; Gdańsk, t. 1: A–C, s. 44. (in Pol.).
18. Bartoszewicz, K. (1913). Malarze i rytownicy lwowscy w roku 1849 [Lviv painters and engravers in 1849], Tygodnik Illustrowany, 22 list. (no. 47), s. 923–925. (in Pol.).
19. Charewiczowa, L. (1880). Historiografia i miłosnictwo Lwowa [Historiography and admiration for Lviv], Lwów, 1938, 292 s. (in Pol.).
20. (1880). Czepiele, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa, t. I, 960 s. (in Pol.).
21. Fredro, A. ([1917]). Trzy po trzy: pamiętniki z epoki napoleońskiej [Three by three: diaries of the Napoleonic era.], Warszawa; Lublin; Łódź; Kraków, 229 s. (in Pol.).
22. Grajewski, L. (1972). Bibliografia Ilustracji w czasopisach polskich XIX i pocz. XX w. (do 1918 r.) [Bibliography of Illustrations in Polish periodicals from the 19th and of beginning of XX century (until 1918)], Warszawa, 553, [3] s. (in Pol.).
23. Jabłonowski, L. ([1962]). Pamiętniki [Diaries], Kraków, 438 s. (in Pol.).
24. Kraszewski, J. I. (1858). Ikonoteka. Zbiór notat o sztuce i artystach w Polsce [Iconotheque. A collection of notes on art and artists in Poland], przez J. I. Kraszewskiego, Wilno [by J. I. Kraszewski, Vilnius], s. 25–26. Retrieved from https://books.google.com.ua/books?id=f9ZbAAAAcAAJ&pg=PA26&dq=Auer+rytownik&hl=uk&sa=X&ved=0ahUKEwjyvp_ IruXpAhUyyaYKHeKcDtYQ6AEIOzAC#v=onepage&q=Auer%20rytownik&f=false. (data zvernennia: 03.06.2020). (in Pol.).
25. (1873). Ludwik Zieliński [nekrolog], Dziennik Polski, Lwów, 16 kwiet. (nr 90), 4 s. (in Pol.).
26. ([1836]). Lwowianin, czyli zbiór potrzebnych i użytecznych wiadomości [(A Lviv citizen, i.e. a collection of necessary and useful information], wydawany przez Ludwika Zielińskiego, Lwów, t. 3-4, s. b.p.-0-132. (in Pol.).
27. ([1837]). Lwowianin, czyli zbiór potrzebnych i użytecznych wiadomości [(A citizen of Lviv, that is: a collection of necessary and useful information], wydawany przez Ludwika Zielińskiego, Lwów, t. 1(5), s. b.p.-072. (in Pol.).
28. (1837). Lwowianin, czyli zbiór potrzebnych i użytecznych wiadomości [A Lviv citizen, i.e. a collection of necessary and useful information], wydawany przez Ludwika Zielińskiego, Lwów, t. 2(6), s. 72. (in Pol.).
29. ([1838]). Lwowianin, czyli zbiór potrzebnych i użytecznych wiadomości [A Lviv citizen, i.e. a collection of necessary and useful information], wydawany przez Ludwika Zielińskiego, Lwów, t. III(7), s. 1. (in Pol.).
30. (1840). Lwowianin przeznaczony krajowym i użytecznym wiado moś ciom [A Lviv citizen intended for national and useful news], wydany w połączeniu prac miłośników nauk przez Ludwika Zielińskiego, Lwów, 288 s. (in Pol.).
31. (1841). Lwowianin przeznaczony krajowym i użytecznym wiadomościom [A Lviv citizen intended for national and useful news], wydany w połączeniu prac miłośników nauk przez Ludwika Zielińskiego, Lwów, 292 s. (in Pol.).
32. (1842). Lwowianin przeznaczony krajowym i użytecznym wiadomościom [A Lviv citizen intended for national and useful news], wydany w połączeniu prac miłośników nauk przez Ludwika Zielińskiego, Lwów, s. 344. (in Pol.).
33. Mańkowski, T. (1928). Lwow przez laty osiemdziesięciu w współzesnych litografjach zakładów Pillera [Lviv for the eighties in modern lithographs of the Piller plant], Lwów, XII, 3, 8 s.; 27 il. (in Pol.).
34. (1998). Nigroni von Riesenbach Adolf, Słownik artystó w polskich i obcych w Polsce działają cych (zmarłych przed 1966 r.): malarze, rzeź biarze, graficy, Warszawa, t. 6 (N–Pc), pod red. K. Mikockiej-Rachubowej i M. Biernackiej, s. 89–90. (in Pol.).
35. Opałek, M. (1958). Litografia lwowska 1822–1860 [Lviv lithograph 1822– 1860], Wrocław; Kraków, 107, [1] s., il. (in Pol.).
36. Pizun, Z., Gawryś, R. Miasteczko Lubycza Królewska w czasach prywatnych Właścicieli (1787–1939) [The town of Lubycza Królewska in the times of private owners (1787–1939)]. Retrieved from https://www.historiaregionu.org/lubycza-i-jej-wlasciciele-xix-xx-wi. (data zvernennia:
05.06.2020). (in Pol.).
37. (2007). Räbiger Phillip (Filip), Słownik artystó w polskich i obcych w Polsce działają cych (zmarłych przed 1966 r.): malarze, rzeź biarze, graficy, Warszawa, t. 8 (Po–Ri), s. 161. (in Pol.).
38. (1859). Spis osób we Lwowie zmarłych, a w dniach następujących zameldowanych. Od 22. do 28. lutego 1859 [A list of people deceased in Lviv, and registered on the following days. From February 22 to February 28, 1859], Amtsblatt zur Lemberger Zeitung = Dziennik Urzędowy do Gazety Lwowskiej, 10 marca (no 56), s. 241–246. (in Pol.).
39. Walker, Alan. (1997). Franz Liszt, Volume three. The Final Years (1861– 1883). Cornell University Press. Ithaca, New York. Retrieved from https:// books.google.com.ua/books?id=beP86q3iO6MC&pg=PA171&lpg=PA171&dq=sabina+Łopuszańska&source=bl&ots=M-7V5QPCOj&sig=ACfU3U2wEuLnewfqiiOK9a03O2bsPIUlSg&hl=uk&sa=X&ved=2ahUKEwjlj8n639bpAhUqyKYKHbKcDhkQ6AEwAHoECAUQAQ#v=onepage&q=sabina Łopuszańska&f=false. (data zvernennia: 22.05. 2020). (in Eng.).
40. (1835). Zbiór pism róznych autorów [Collection of writings by various authors], wydawany przez Ludwika Zielińskiego, Lwów, zesz. 26, s. 215– 222. (in Pol.).
41. Zieliński, L. (1842). Narol – Lubycza – Rawa – Żółkiew / Skréślił Ludwik Zieliński. Dnia 10. Października 1841 [Narol – Lubycza – Rawa – Żółkiew / Written by Ludwik Zieliński. On October 10, 1841], Lwowianin przeznaczony krajowym i zagranicznym wiadomościom, wydany w połączeniu prac miłośników nauk, Lwów, zesz. 2, s. 45–51. (in Pol.).
42. Zieliński, L. (1842). Narol – Lubycza – Rawa – Żółkiew / Skréślił Ludwik Zieliński. Dnia 10. Października 1841 [Narol – Lubycza – Rawa – Żółkiew / Written by Ludwik Zieliński. On October 10, 1841], Lwowianin przeznaczony krajowym i zagranicznym wiadomościom, wydany w połączeniu prac miłośników nauk, Lwów, zesz. 3, s. 79–86. (in Pol.).
43. [Zieliński, L.]. (1845). Zieliński herbu Ciołek, Herbarz polski ks. Kaspra Niesieckiego powiększony dodatkami z późiejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Lipsk, t. 10, s. 499–504. (in Pol.).
44. Zieliński, W. K. (1886). Wspomnienie (pamięci Jana Lama) [Memory (in memory of Jan Lam)], Kłosy. Czasopismo Illustrowane Tygodniowe, Warszawa, 14(26) Sierp. (nо 1104), s. 132–134. (in Pol.).